نیکی کریمی از مشهورترین بازیگران سینمای ایران است که در بیش از 70 اثر سینمایی و تلویزیونی به عنوان بازیگر، کارگردان، تهیه‌کننده و دستیار کارگردان نقش داشته است. نیکی کریمی سابقه‌ی کار با کارگردان‌های مطرحی مثل بهروز افخمی، ابراهیم حاتمی کیا، فرزاد موتمن، عباس کیارستمی، تهمینه میلانی و...را دارد. او علاوه بر سینما و تلویزیون، به عکاسی هم علاقه‌مند است و تاکنون چند گالری عکس در تهران داشته است. او همچنین در ترجمه کتاب هم فعال است و مترجم کتاب‌هایی مثل «مجموعه شعر صد شاعر چینی» و «آوازهایی که مادرم به من آموخت» ( زندگی‌نامه مارلون) است؛ او همچنین اشعار فروغ فرخزاد را به انگلیسی ترجمه کرده است.
نیکی کریمی بازیگر بی‌حاشیه‌ای نیست و بارها با حواشی مختلفی مواجه بوده است؛ اما در تمام این سال‌ها نقش پررنگی در سینمای ایران داشته است. یکی از اصلی‌ترین حواشی حول او، حضور او با پوشش‌های نامتعارف در جشنواره‌های خارجی است. نیکی کریمی که با سابقه‌ترین بازیگر ایرانی در زمینه داوری در جشنواره‌های خارجی است، نیکی کریمی که به دلیل زندگی خانواده‌اش در انگلستان، مدام در حال رفت‌وآمد به اروپا است، سابقه حضور به عنوان داور در جشنواره‌های فیلم استانبول، وایادولید، کلکته، پراگ، ابوظبی، کارلووی واری، وزول، لوکارنو و حتی جشنواره فیلم کن را دارد.
سال‌های آغازین زندگی و اولین تجربه‌ها
نیکی کریمی در 19 آبان سال 1350 و در تهران متولد شد. او که از دبستان و با بازی در گروه‌های کوچک تئاتری، بازیگری را خیلی زود شروع کرده بود، اولین بار در سال 1368 و با فیلم «وسوسه» به کارگردانی جمشید حیدری بازیگری در سینما را تجربه کرد.
اولین ستاره زن بعد از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی سال 57، رویکرد مدیران سینمای ایران به سینما عوض شد و سینمای ایران کمتر به ستاره سازی تمایل نشان داد. بسیاری بهروز افخمی را اولین کارگردان بعد از انقلاب می‌دانند که با فیلم «عروس» در سال 69، مفهوم ستاره را به سینمای ایران بازمی‌گرداند. در این فیلم نیکی کریمی و ابوالفضل پورعرب به عنوان اولین ستاره‌های بعد از انقلاب سینمای ایران شناخته می‌شوند و به این ترتیب نیکی کریمی خیلی زود و در 19سالگی به چهره‌ای آشنا در سینمای ایران تبدیل می‌شود. کریمی به خاطر بازی در این فیلم، در نهمین جشنواره فیلم فجر کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن می‌شود.
نیکی کریمی بعد از این فیلم محتاطانه دست به انتخاب می‌زند و پیشنهادهای زیادی را رد می‌کند و به گفته خودش تصمیم می‌گیرد که فقط با کارگردان‌های بزرگ کار کند؛ او همچنین به خاطر اعتماد به نفسی که بعد از بازی در «عروس» کسب می‌کند، بازی در نقش دو در فیلم «بانو» به کارگردانی داریوش مهرجویی را رد می‌کند و به او می‌گوید که فقط برای نقش اصلی به سراغ او بیاید.
او در سال 70 بازی در فیلم «ردپای گرگ» ساخته مسعود کیمیایی را تجربه می‌کند تا تجربه کار با کارگردان بزرگ دیگری را به کارنامه خود اضافه کرده باشد.
تثبیت با پری و سارا
نیکی کریمی پس از درخشش در فیلم «عروس» و بعد آن‌که پیشنهاد مهرجویی برای بازی در فیلم «بانو» را رد می‌کند، با بازی در دو فیلم «سارا» در سال 71 و «پری» در سال 73 جایگاه خود را در سینمای ایران تثبیت می‌کند. این دو فیلم از مهم‌ترین فیلم‌های مهرجویی هستند که اقتباس‌هایی از نمایشنامه‌های «خانه عروسک» و «فرنی و زویی» هستند.
نیکی کریمی برای بازی در فیلم «پری» برای دومین بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر می‌شود.
تجربه‌های جدید و متفاوت
نیکی کریمی دست به تجربه‌ای جدید در سال 74 می‌زند و در فضایی کاملاً متفاوت با فیلم‌های قبلی‌اش، این‌بار در ژانر دفاع مقدس حضور می‌یابد و برای فیلم «بوی پیراهن یوسف» در مقابل دوربین ابراهیم حاتمی کیا قرار می‌گیرد و در همان سال باز هم در فیلم دیگری از او بازی می‌کند و در فیلم «برج مینو» به ایفای نقش می‌پردازد.
نیکی کریمی همچنین در سال 74 حضور در یک سریال را نیز تجربه می‌کند و در سریال «زندگی» به کارگردانی محمدرضا اعلامی حضور می‌یابد.
نیکی کریمی در سال 76 حضور در فیلم کارگردان مطرح دیگری را تجربه می‌کند و با بازی در فیلم «روانی» داریوش فرهنگ، کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره شانزدهم فیلم فجر می‌شود و پس از آن در پروژه ناتمام فیلم «جهان پهلوان تختی» به کارگردانی علی حاتمی شرکت می‌کند، فیلمی که با کارگردانی بهروز افخمی تکمیل می‌شود تا نیکی کریمی دومین فیلم سینمایی‌اش را هم با کارگردانی که او را به سینمای ایران معرفی کرد، تجربه کند.
سیمرغی که داده نشد
نیکی کریمی در سال 77 در یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تهمینه میلانی یعنی «دو زن» حضور می‌یابد و در کنار مریلا زارعی به ایفای نقش می‌پردازد. او به خاطر بازی در این فیلم کاندید دریافت بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم فجر می‌شود اما مجدداً از دستیابی به این جایزه باز می‌ماند تا در این سال سیمرغ به هدیه تهرانی برای فیلم «قرمز» برسد. با این‌که او در این سال و در بخش بهترین بازیگر سال، با بازیگران مطرحی مثل هدیه تهرانی، آزیتا حاجیان و لیلا حاتمی رقابت کرد، بسیاری جایزه سیمرغ را حق او می‌دانستند و از حق ضایع شده او در این دوره حرف می‌زدند؛ هرچند خود نیکی کریمی اعتقادی به این مسئله ندارد و هیچ‌گاه در این باره اعتراضی نکرده است.
اهمیت دیگر این فیلم برای نیکی کریمی آن بود که اولین جایزه بین‌المللی بازیگری را برای او به همراه داشت؛ کریمی برای بازی در «دو زن» برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره فیلم تائورمینا ایتالیا می‌شود تا ماجراجویی‌های جشنواره‌ای او در خارج از کشور، به این ترتیب آغاز شود.
و بالاخره بهترین بازیگر سال...
پس از «دو زن» تجربه‌های بازیگری نیکی کریمی با فیلم‌هایی مثل «نسل سوخته» و «نیمه پنهان» ادامه می‌یابد تا این‌که در سال 81، نیکی کریمی به خاطر بازی در فیلم‌های «دیوانه‌ای از قفس پرید» به کارگردانی احمدرضا معتمدی و «واکنش پنجم» به کارگردانی تهمینه میلانی، موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره بیست و یکم فجر می‌شود.
سخت‌گیری کمتر در انتخاب‌ها
پس از این جایزه نیکی کریمی پر کارتر از قبل می‌شود و از این به بعد با توجه به جایزه‌ای که می‌گیرد، در انتخاب‌هایش هم سخت‌گیری را کنار می‌گذارد و در فیلم‌های درجه چندم هم حضور می‌یابد. او در ادامه با «باج‌خور» در سال 82 کار با فرزاد موتمن را تجربه می‌کند و در سال 84 در 6 فیلم سینمایی که اغلب متعلق به سینمای بدنه بوده‌اند شرکت می‌کند تا به عنوان یکی از پرکارترین بازیگران زن سینمای ایران شناخته شود.
داوری کن، بازگشت به تلویزیون
نیکی کریمی در سال 86 به عنوان داور بخش فیلم‌های کوتاه جشنواره فیلم کن برگزیده می‌شود تا داوری در مطرح‌ترین جشنواره فیلم اروپایی را نیز به کارنامه خود اضافه کند.
پس از این تجربه، کریمی در تله تئاتر «خرده جنایت‌های زن و شوهری» به کارگردانی فرهاد آییش به تلویزیون بازی می‌کند تا پس از 13 سال مجدداً به تلویزیون بازگردد. او در همین سال دومین تجربه همکاری با مسعود کیمیایی را هم با حضور در فیلم «محاکمه در خیابان» تجربه می‌کند و پس از چند فیلم که اغلب تجاری بودند، باز هم در فیلمی از کیمیایی به نام «جرم» در سال 89 حضور می‌یابد.
دهه نود و باز هم دقت در انتخاب‌ها
پس از آن‌که به نظر می‌رسید بازی در فیلم‌های کارگردان‌های بزرگ، جوایز مختلف داخلی و خارجی از جمله 13 جایزه خارجی و یک سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر، شهرت زیاد و عواملی از این دست نیکی کریمی را تا جایی اشباع کرده‌اند که در انتخاب‌هایش وسواس گذشته را نداشته باشد، با شروع دهه 90، این بازیگر تصمیم می‌گیرد که در انتخاب نقش‌هایش جدیت بیشتری نشان دهد و به همین دلیل بازی در نقش‌های زیادی را رد می‌کند. با این وجود، در این سال‌ها کمتر بازی درخشانی از نیکی کریمی دیده می‌شود و فیلم‌های کمی مثل «من همسرش هستم» به کارگردانی مصطفی شایسته در کارنامه او یافت می‌شوند که مورد توجه و تحسین قرار گرفته باشند.
از مهم‌ترین فیلم‌های نیکی کریمی در سال‌های دهه 90 می‌توان به «من همسرش هستم»، «تلفن همراه رئیس‌جمهور»، «مرگ ماهی»، «چهارشنبه 19 اردیبهشت» و «استیکمات» اشاره کرد.
نیکی کریمی در این سال‌ها توجه بیشتری به بازی در تلویزیون نشان می‌دهد و در سریال‌های پر مخاطب «سرزمین کهن 1392» به کارگردانی کمال تبریزی و «کیمیا 1394» ساخته جواد افشار حضور پیدا می‌کند.
نیکی کریمی به عنوان کارگردان
نیکی کریمی علاوه بر بازیگری در کارگردانی نیز تجربیاتی داشته است. او بعد از فعالیت در فیلم «ای‌بی‌سی آفریقا» به عنوان دستیار کارگردان در کنار عباس کیارستمی و ساخت فیلم مستند «داشتن یا نداشتن» درباره زوج‌های نابارور، در سال 83 اولین فیلم بلندش به نام «یک شب» را می‌سازد که در جشنواره کن به نمایش در می‌آید اما در ایران اجازه اکران نمی‌یابد.
کریمی فیلم‌سازی را در سال‌های بعدی با فیلم‌های «چند روز بعد 1385»، «سوت پایان 1389»، مستند «روزی روزگاری فوتبال 1391» و «شیفت شب 1393» ادامه می‌دهد اما به جز چند جایزه از جشنواره‌های نه چندان مطرح خارجی به توفیق چندانی در این زمینه دست نمی‌یابد و منتقدین فیلم‌های او را پر از اشتباهات تکنیکی می‌دانند.
در سال 93 و در سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، دیپلم افتخار جایزه ویژه هیئت داوران برای مجموعه بازی‌های نیکی کریمی و کارگردانی فیلم «شیفت شب» به این بازیگر باسابقه سینمای ایران تعلق می‌گیرد.
